Na koniec naszego cyklu Podstawy rachunkowości dla przedsiębiorców podsumowujemy najistotniejsze zasady rachunkowości.
Zasada ciągłości stosowanych rozwiązań
Art. 5 ust. 1 Ustawy o Rachunkowości określa, że przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne.
Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.
Zasada kontynuacji działalności
Zgodnie z Art. 5 ust. 2 Ustawy o Rachunkowości, przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w nie zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.
Zasada memoriału
Art. 6 ust. 1 określa, że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
Zasada współmierności
Wg Art. 6 ust. 2, dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Zasada ostrożnej wyceny
Art. 7 ust. 1 – 2 określa, że poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności. W szczególności, należy w wyniku finansowym uwzględnić:
- zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,
- wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,
- wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,
- rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
Zdarzenia, o których mowa wyżej należy uwzględnić także wtedy, gdy zostaną one ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiście następuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.
Zasada zakazu kompensat
Art. 7 ust. 3 mówi, że wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych.
Niektóre sposoby księgowania
Tabelka pokazuje w jaki sposób zapisy księgowe wpływają na sprawozdania firmy:
Składnik | Zapis po stronie Winien powoduje | Zapis po stronie Ma powoduje |
---|---|---|
Aktywa | Zwiększenie Aktywów | Zmniejszenie Aktywów |
Pasywa | Zmniejszenie Pasywów | Zwiększenie Pasywów |
Koszty | Zwiększenie Kosztów | Zmniejszenie Kosztów |
Przychody | Zmniejszenie Przychodów | Zwiększenie Przychodów |
Płatności firmy
- Jeżeli firma płaci za coś, wartość płatności księgujemy po stronie Ma na koncie księgi głównej związanym z rachunkiem bankowym lub kasą, a następnie po stronie Winien na drugie konto.
- Jeżeli wypłata odnosi się do bieżącego miesiąca, wówczas konto po drugiej stronie może być kosztem. Na przykład wypłata wynagrodzeń, zapłata podatku.
- Jeżeli wypłata nie odnosi się do kosztu ponoszonego w bieżącym miesiącu i jest przedpłatą, wówczas księgujemy ją po stronie Winien na jedno z kont Aktywów. Na przykład Przedpłaty.
- Jeżeli wypłata zmniejsza nasze Zobowiązania, kwota zostanie zaksięgowana po stronie Winien na jedno z kont należących do Pasywów. Najczęściej będzie to konto Zobowiązań.
Jeżeli firma otrzymuje pieniądze, wartość płatności księgujemy po stronie Winien na koncie rachunku bankowego lub kasy, a następnie po stronie Ma na drugie konto.
- Drugie konto może reprezentować określony przychód, jeżeli usługa została wykonana i wpłata za nią jest natychmiastowa. Będzie to wówczas konto przychodowe w planie kont.
- Jeżeli jest to przedpłata, wówczas kwota zostanie zaksięgowana po stronie Ma na odpowiednie konto przedpłat (zwiększenie wartości Należności).
- Jeżeli wpłata związana jest z określoną sprzedażą udokumentowaną fakturą, wówczas zostanie zaksięgowana po stronie Ma na konto Należności związane z klientem.
- Jeżeli jest to wyrównanie za fakturę korygującą (zwrot pieniędzy od dostawcy wynikający ze zmniejszenia wartości faktury zakupu), wówczas kwota zmniejszy nasze całkowite Zobowiązania i zostanie zaksięgowana po stronie Ma na konto Zobowiązań związane z tym dostawcą.
- Jeżeli jest to wpłata od wspólnika, wówczas księgowanie nastąpi na odpowiednie konto Kapitału własnego po stronie Ma.
Przychód jest wtedy, gdy usługa została wykonana lub towar dostarczony, a nie kiedy otrzymaliśmy pieniądze.
- Koszty powstają, gdy kupujemy usługę lub towary (pomijamy tutaj środki trwałe), a nie w momencie zapłaty za nie.
UWAGA: Ponieważ materiał został przygotowany w celach poglądowych, wiele zagadnień zostało uproszczonych lub pominiętych. W przypadku wątpliwości należy skontaktować się ze specjalistą.
Jeżeli poszukujesz dalszych informacji na temat księgowości polecamy nasz dział Porady księgowe.