Niezapłacone faktury, a podatek dochodowy. Uregulowanie zobowiązania.

Ponowne powiększenie kosztów podatkowych po uregulowaniu zobowiązania

W opinii ekspertów regulacje prawne (art. 15b u.p.d.o.p.) związane z korektą kosztów podatkowych z powodu niezapłacenia faktury w określonym terminie utrudniły system rozliczeń pomiędzy kontrahentami szczególnie, jeżeli spółka nie posiada odpowiedniego oprogramowania finansowo-księgowego.

Od 2013 roku koszty podatkowe należy pomniejszać o kwotę wynikającą m.in. z nieuregulowanej faktury:

• w miesiącu, w którym minie 30 dni od terminu płatności faktury, gdy nie był on dłuższy niż 60 dni;
• w miesiącu, w którym upłynie 90 dni od daty zaliczenia kwoty do kosztów podatkowych w przypadku faktury, dla której termin płatności przekraczał 60 dni.

Jeżeli po dokonaniu zmniejszenia kosztów, o których mowa powyżej zobowiązanie zostanie uregulowane, podatnik w miesiącu, w którym tego dokonał zwiększa podatkowe koszty uzyskania przychodów o kwotę dokonanego zmniejszenia.

Konieczne jest w związku z tym prowadzenie bieżącej kontroli zobowiązań pozwalającej na ustaleniu, które z nich uległy przeterminowaniu w rozumieniu przepisów ust. 1 lub 2 art. 15b u.p.d.o.p..

Środki trwałe, wartości niematerialne i prawne.

Odpowiednie przepisy art. 15b stosuje się również w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych do tej części odpisów amortyzacyjnych, które zostały zaliczone do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli termin, o którym mowa w ust. 1 lub 2 art. 15b upływa nie później niż w miesiącu następującym po miesiącu wprowadzenia ich do ewidencji, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych w takiej części, w jakiej ich cena nabycia albo koszt wytworzenia wynikające z faktury zostały uregulowane w terminie określonym w ust. 1 lub 2 art. 15b.

W przypadku uregulowania zobowiązania w terminie późniejszym (tzn.w miesiącu jego uregulowania) podatnik zwiększa koszty podatkowe na zasadach określonych w ust. 7, art. 15b o kwotę odpisów amortyzacyjnych, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Amortyzacja środka trwałego, którego zakup sfinansowano kredytem nie podlega korekcie na podstawie przepisów art. 15b. Wynika to z faktu, że w takim przypadku całe zobowiązanie z tego tytułu zostaje spłacone zazwyczaj już w dniu zakupu.

Odpis amortyzacyjny od wartości początkowej środka trwałego zakupionego na raty podlega korekcie, o ile w terminie 90 dni od zaliczenia odpisu do kosztów uzyskania przychodów wartość amortyzacji przewyższa kwotę zapłaconego zobowiązania z tytułu nabycia takiego środka trwałego. Jeżeli natomiast zapłacona na ten moment kwota zobowiązania jest wyższa od wielkości amortyzacji, to takiej korekty nie należy dokonywać.

Jeżeli zgodnie z art. 15 zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury nastąpi po upływie terminu określonego w ust. 1 lub 2 art. 15b, to jej zakwalifikowanie do kosztów uzyskania przychodów następuje z uwzględnieniem regulacji art. 15, ale nie wcześniej niż w miesiącu uregulowania. Powyższe przepisy art. 15b u.p.d.o.p. stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy zobowiązanie zostało zapłacone w części.

Przykład 1

Księgowanie kosztu po zapłacie kwoty faktury (pozabilansowa ewidencja korekt).

1. Wyłączenie kosztu z kosztów podatkowych:
   • Wn konto 998 "Korekty kosztów podatkowych w związku z brakiem zapłat”
   • Ma konto 999 "Pozabilansowe konto techniczne"
2. Uregulowanie zaległości i ponowne uwzględnienie kosztu podatkowego - księgowanie jak wyżej, ale ze znakiem minus.

Przykład 2

Księgowanie kosztu po zapłacie kwoty faktury (analityczna ewidencja korekt). W sytuacji zapłaty kwoty wynikającej z faktury należy dokonać przeksięgowania kosztów z konta NKUP (niestanowiące kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15b u.p.d.o.p.) na konto KUP zapisem:

• Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (KUP)
• Ma konto 40 "Koszty według rodzajów" (NKUP)

Zarówno w przykładzie nr 1 i 2 sugerowanym rozwiązaniem jest prowadzenie kont analitycznych- według kontrahentów do kont zespołu „4” lub „9” tak, aby móc na bieżąco kontrolować stan korekt kosztów podatkowych oraz opłacenia zobowiązań i możliwości ponownego powiększenia kosztu podatkowego.

Inne rozwiązanie

Rozwiązaniem, które zgodnie z prawem pozwala nie dokonywać korekt kosztów jest zmiana sposobu zapłaty zaliczek na podatek dochodowy. Spółki zazwyczaj płacą kwoty zaliczek na podatek w okresach miesięcznych. Można jednak ustalić stałą wysokość zaliczek raz w roku i wpłacać je co miesiąc w ustalonej wysokości (zaliczki w uproszczonej formie na mocy art. 25, ust. 6 u.p.d.o.p.), a po zakończeniu roku skorygować rozliczenia z tego tytułu do rzeczywistej wartości podatku dochodowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie trzeba na bieżąco robić pracochłonnych korekt kosztów i ich przeksięgowań. Jednostki, które po raz pierwszy zamierzają wybrać opłacanie zaliczek na podatek w ciągu roku w uproszczonej formie powinny sprawdzić, czy mogą skorzystać z tego uprawnienia, a następnie zawiadomić o tym właściwy urząd skarbowy (generalnie do 20 lutego).

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851).

W oparciu o:

• Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów w zakresie stosowania przepisów o tzw. zatorach płatniczych (Biuletyn Skarbowym Ministerstwa Finansów).

Program księgowości internetowej mKsiegowa.pl wspomaga księgowanie korekt dla nie zapłaconych faktur zakupu, zgodnie z najnowszymi przepisami. Program posiada sygnalizację konieczności wprowadzenia dokumentów korekty kosztów podatkowych po dacie wymaganej zapłaty, a także sygnalizuje powiększenie kosztów podatkowych po zapłacie faktury.