Rachunek do umowy o dzieło (50%)

Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw indywidualnej działalności twórczej - utwór ustalony w dowolnej formie niezależnie od jego wartości w obrocie rynkowym, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Co to są utwory?

Są to przede wszystkim utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe oraz programy komputerowe);
• plastyczne;
• fotograficzne;
• wzornictwa przemysłowego;
• architektoniczne i architektoniczno-urbanistyczne;
• muzyczne i słowno-muzyczne;
• sceniczne i sceniczno-muzyczne;
• audiowizualne (w tym filmowe).

Kto może być twórcą?

Należy przyjąć założenie, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z jego rozpowszechnianiem.

Prawa pokrewne chronią głównie interesy podmiotów, dzięki którym utwory są rozpowszechniane, czyli np. ich wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów. Prawa te powstają równolegle do praw autorskich i nie naruszają ich, ale korzystanie z praw pokrewnych może wiązać się z koniecznością uzyskania zgody podmiotu uprawnionego z prawa autorskiego.

Prawa pokrewne obejmują m.in.:

• prawa do artystycznych wykonań;
• prawa do fonogramów i wideogramów;
• prawa do nadań programów;
• prawa do pierwszych wydań.

Przychody z praw majątkowych

Zgodnie z art. 18 updof za przychody z praw majątkowych uważa się przede wszystkim:

• przychody z praw autorskich i praw pokrewnych (w rozumieniu odrębnych przepisów),
• praw do projektów wynalazczych,
• praw do topografii układów scalonych,
• znaków towarowych oraz wzorów zdobniczych, w tym także z odpłatnego zbycia tych praw.

Jeżeli zgodnie z zapisami umowy o dzieło autor przenosi na zamawiającego swoje prawa autorskie do utworu, który stworzył, to wówczas przychód uzyskany przez twórcę zalicza się do przychodów z praw majątkowych (art. 18 updof). Wtedy zamawiający i równocześnie płatnik zaliczki na podatek, niezależnie od kwoty przychodu wynikającej z umowy, zobowiązany jest pobrać 18% zaliczkę na podatek dochodowy obliczoną na podstawie przepisów art. 41, ust. 1 i 1a updof.

Obliczając zaliczkę płatnik stosuje zazwyczaj miesięczne koszty w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22, ust. 9 updof). Począwszy od 2013 roku łączne koszty uzyskania przychodów twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych (art. 22, ust. 9a) nie mogą przekroczyć w roku podatkowym połowy kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. W 2014 r. limit ten wynosi 42764 zł.

Podatnicy uzyskujący przychody z praw majątkowych, do których mają zastosowanie 50% koszty mogą zrezygnowania z ich stosowania. W tym celu płatnikowi zaliczki należy złożyć odrębnie dla każdego roku pisemne oświadczenie o tej rezygnacji (art. 41, ust. 11 updof). Jeżeli podatnik jest w stanie udowodnić, że w jego przypadku koszty były wyższe niż 50% uzyskanego przychodu ma prawo przyjąć je w wysokości rzeczywiście poniesionych (art. 22, ust. 10a updof). Faktyczne koszty uzyskania przychodu podatnik (twórca) będzie mógł zastosować dopiero w zeznaniu rocznym.

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne

Jeżeli umowa o dzieło stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, to koszty w wysokości 50% uzyskanego przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami (z uwzględnieniem kwoty limitu) oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Zaliczkę od dochodów, o której mowa w ust. 1 art. 41, obliczoną w sposób określony w tym przepisie, zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej ze środków podatnika przez płatnika.

Od honorarium uzyskanego na podstawie umowy o przeniesienie praw autorskich do gotowego dzieła, które przez pracownika nie zostało wykonane na polecenie pracodawcy nie opłaca się składek.

Przykład - księgowanie wynagrodzeń

Ewidencja księgowa rachunku do umowy o dzieło prowadzona jest na podstawie planu kont programu mKsiegowa.pl.

Spółka z o. o. zawarła z osobą fizyczną umowę o dzieło, która nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Zgodnie z umową po odebraniu dzieła firma nabywa do niego autorskie prawa majątkowe. Należność z tego tytułu została określona w kwocie 1000 zł brutto. Po zrealizowaniu umowy, na podstawie wystawionego przez wykonawcę rachunku, wynagrodzenie netto zostało wypłacone gotówką, zaliczka na podatek dochodowy zostanie zapłacona przelewem.

Wysokość kwoty netto do wypłaty wynika z rozliczenia umowy:

Księgowanie wynagrodzeń na kontach

Przykładowy zestaw kont używanych do księgowania rachunku do umowy o dzieło jest zaprezentowany poniżej.

Ewidencja na kontach

Program księgowości internetowej mKsiegowa.pl posiada możliwość definiowania wzorców szybkiego księgowania.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.);
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.);
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).